Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliğinde Danıştay Kararıyla Önemli Değişiklikler Yapılmıştır
SaÄŸlık Bakanlığı Ek Ödeme YönetmeliÄŸinde hekimleri ilgilendiren konuyla ilgili Danıştay nezdinde kazanılan davayla ilgili yapılan açıklama;
Danıştay, SaÄŸlık Bakanlığı Ek Ödeme YönetmeliÄŸinde hekimleri ilgilendiren önemli deÄŸiÅŸikliklere imza attı. Bu deÄŸiÅŸiklikler ile hekimlerin ek ödemelerinde kesinti yapılmasına dair birçok madde iptal edildi. Ayrıca Yüksek ÖÄŸretim Kurumu, Aile HekimliÄŸi ve 4924 Sayılı kanuna tabi olarak sözleÅŸmeli çalışanların ek ödeme yönetmelikleri hakkında açtığımız davalar devam etmektedir.
Hekimsen Hukuk Birimimizin baÅŸvurusu sonucu SaÄŸlık Bakanlığı Ek Ödeme YönetmeliÄŸinin bazı maddeleri Danıştay tarafından iptal EdilmiÅŸtir. Yüksek ÖÄŸretim Kurumu, Aile HekimliÄŸi ve 4924 Sayılı kanuna tabi olarak sözleÅŸmeli çalışanların ek ödeme yönetmelikleri hakkında açtığımız davalar halen devam etmektedir. Onların da yakında sonuçlanmasını bekliyoruz.
- "Amaç" baÅŸlıklı 1. maddesinde yer alan "disiplin durumu" ibaresi iptal edilmiÅŸtir. Söz konusu düzenleme, yönetmeliÄŸin, uygulanacak olan kamu görevlilerinin ek ödeme alabilmesi için "disiplin cezası almama" düÅŸüncesinin tezahürüdür. Döner sermayeden yapılacak olan ödemelerde aranan "disiplin durumu" kriteri iptal edilerek yönetmeliÄŸin amaçlarından ve ek ödeme yapılmasında aranan kriterlerden çıkarılmıştır. Böylelikle yönetmeliÄŸin amaçlarından, hekimlerin disiplin cezası alması durumunda ek ödemelerinde kesinti yapılabileceÄŸi dair düzenleme yapma yetkisi ortadan kalkmıştır.
- "Tanımlar" baÅŸlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde yer alan "ile nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmaları," ibaresi iptal edilmiÅŸtir. İptal edilmeden önceki maddede mesai içi çalışma, "Mesai saatleri içinde yapılan çalışmalar ile nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmaları"nı ifade etmekteydi. Bu tanımdan nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmalar çıkarılmıştır.
- "Temel Esaslar" baÅŸlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) 3. bendinde yer alan, a-"yılda 7 günü geçmeyen kısa süreli", ibaresi iptal edilmiÅŸtir. Madde metni çalışılmış sayılan günlerin sınırlamasını yaparak bir yılda sadece 7 günü geçmeyen kısa süreli raporlar çalışılmış gün olarak kabul etmekteydi. İptal kararı ile birlikte 7 günlük süre kalkmış olup, raporlu geçen tüm süreler çalışılmış gün olarak kabul edilecektir. Bu konuda hak kaybına uÄŸrayanlar son 60 güne ait kesintilerinin geri ödenmesini talep edebilirler. b-Aynı hükümdeki "yılda en fazla iki defa", "bir yılda toplam 10 günü geçmeyen süreleri" ibareleri de iptal edilmiÅŸtir. Madde metni, çalışılan günlerin sınırlamasını yaparak bir yılda en fazla 2 defa olmak üzere toplamda 10 güne kadar olan kendi alanı ile ilgili yurt içi kongre, konferans, seminer ve sempozyum gibi etkinliklere katılım saÄŸlanılan günleri çalışılmış gün olarak kabul etmekteydi. İptal kararından sonra bu süre sınırları kaldırılmıştır. İptal kararından sonra görevlendirme suretiyle kendi alanı ile ilgili kongre, seminer ve sempozyum gibi etkinliklerde geçen bütün süreler çalışılmış gün olarak kabul edilecektir.
- MahsuplaÅŸmayı düzenleyen hükümler iptal edilmiÅŸtir. Daha önceden inisiyatife dayalı olarak yer yer uygulanmayan fakat uygulanmasının önünde de herhangi bir engel bulunmayan mahsuplaÅŸma hükümleri ve uygulamasının kanuni dayanağı kalmamıştır. YönetmeliÄŸin; 5. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "209 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesi gereÄŸi yapılan aylık ek ödeme tutarı, bu Yönetmelik kapsamında aynı aya iliÅŸkin yapılacak temel eködeme tutarından mahsup edilir." cümlesi ile Üçüncü fıkrasında yer alan "Bu ÅŸekilde merkezi yönetim bütçesinden yapılan ek ödeme tutarı, bu Yönetmelik kapsamında aynı aya iliÅŸkin yapılacak temel ek ödeme tutarından mahsupedilir." cümlesi iptal edilerek, mahsuplaÅŸmanın kanuni dayanakları da ortadan kaldırılmıştır.
- YönetmeliÄŸin 5. Maddesinin yedinci fıkrasında özellikli tıbbi iÅŸlem puanının, tabip ham puanına ve klinik hizmet puanına eklenecek puanlara iliÅŸkin katılım oranlarını, bakanın belirleme yetkisi iptal edilmiÅŸtir. Hükümde yer alan "(0 ile 1 arasında) belirleme Bakan yetkisindedir. Bu oranlar belirlenmediÄŸi durumda özellikli tıbbi iÅŸlem puanı katılım oranları" ibaresi iptal edilerek bakanlığın belirleme yapma yetkisi kaldırılmıştır. Böylelikle takdire dayalı katsayı belirleme durumu ortadan kalkmış ve hukuki öngörülebilirlik saÄŸlanmıştır.
- YönetmeliÄŸin 5. Maddesinin onuncu fıkrasında yer alan bireysel hedef katsayısı ile kurum hedef katsayısında bakanlığın belirleme yapma yetkisi kaldırılmıştır. İptal kararından önceki madde metni "Bireysel hedef katsayısı hesaplanmayan tabipler ile tabipdışı personel için bireysel hedef katsayısı 1 olarak uygulanır. Bireysel hedef katsayısı ve kurum hedef katsayısı Bakanlıkça belirleninceye kadar 1 olarak uygulanır."Hükümde yer alan "Bakanlıkça belirleninceye kadar" ibaresi iptal edilmiÅŸtir. İptal kararı ile birlikte bakanlığın bireysel hedef katsayısı ile kurum hedef katsayısını deÄŸiÅŸtirme yetkisi ortadan kalkmıştır. Böylelikle hekimlere getirilen performans sistemine bir baÅŸka çarpan ya da kriter eklenmesinin önüne geçilmiÅŸtir.
- Disiplin cezası alınması durumunda taban ek ödemenin kesilmesini öngören yönetmelik hükmü iptal edilmiÅŸtir. YönetmeliÄŸin"Personele yapılacak ek ödeme dağıtımı" baÅŸlıklı 6. maddesinin üçüncü fıkrasının (a)bendinin (2) numaralı alt bendinde yer alan,- "Bu ödeme disiplin cezası alanlardan; uyarma ve kınama cezası alanlara bir ek ödeme dönemi, aylıktan kesme cezası alanlara iki ek ödeme dönemi, kademe ilerlemesi cezası alanlara üç ek ödeme dönemi süresince yapılmaz." cümlesi iptal edilmiÅŸtir. BilindiÄŸi üzere 01/03/2024tarih ve 32476 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüÄŸe giren kamuoyunda "Hekimlere Ceza Yasası" olarak bilinen 21/02/2024 tarih ve 7496 sayılı SaÄŸlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede DeÄŸiÅŸiklikYapılmasına Dair Kanun'da söz konusu hüküm Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararına aykırı olarak tekrar kanunlaÅŸtırılmıştır. Bu hükümler hakkında da milletvekilleri tarafından Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açılmıştır. Netice itibariyle yönetmelikle böylesi bir hükmün düzenlenemeyeceÄŸi Anayasa Mahkemesi ile tespit edilmiÅŸtir. İptal kararımız ile birlikte yönetmelikteki bu hüküm ortadan kaldırılmıştır ve yönetmelikle tekrar düzenleme imkanı bulunmamaktadır. Mezkur kanun ile getirilen düzenlemenin ise Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edileceÄŸi öngörülmektedir. Anayasa Mahkemesine milletvekilerince götürülen bu iptal davası sonucunda disiplin durumu nedeniyle ek ödemenin kesilmesi hususu tamamen ortadan kalkacaktır. - İl SaÄŸlık MüdürlüÄŸü, İl SaÄŸlık MüdürlüÄŸü Birimleri, Ulusal Referans Laboratuvarları ile Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunda çalışan personeller için düzenlenen yönetmeliÄŸin 14.Maddesinin beÅŸinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "Bu ödeme disiplin cezası alanlardan; uyarma ve kınama cezası alanlara bir ek ödeme dönemi, aylıktan kesme cezası alanlara iki ek ödeme dönemi, kademe ilerlemesi cezası alanlara üç ek ödeme dönemi süresince yapılmaz." cümlesi de iptal edilmiÅŸtir. Yukarıdaki açıklamalarımız bu kurum ve birimlerde çalışan personeller için de aynı ÅŸekliyle geçerlidir.
- ''EÄŸitim ve araÅŸtırma hastaneleri dışındaki saÄŸlık tesislerinde ham puanın hesaplanması’’ baÅŸlıklı 7. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "Bakanlıkça hizmet etkinlik usul ve esasları belirleninceye kadar" ibaresi iptal edilmiÅŸtir. İptal kararı ile bakanlığın belirleme yapma yetkisi kaldırılmıştır. Böylelikle takdire dayalı katsayı belirleme durumu ortadan kalkmış ve hukuki öngörülebilirlik saÄŸlanmıştır.
- ''EÄŸitim ve araÅŸtırma hastaneleri ile diÄŸer saÄŸlık tesislerinin üniversite ile iÅŸ birliÄŸi yapılan birimlerinde ham puanın hesaplanması’’ baÅŸlıklı 8. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1)numaralı alt bendinde yer alan ve hesaplamaya tavan sınırı getiren ''Mesai içi genel tıbbi iÅŸlemlerpuanı / Mesai içi saÄŸlık tesisi puan ortalaması” oranı 0,60’ın üzeri bir deÄŸer olursa 0,60 olarak esas alınır." cümlesi iptal edilmiÅŸtir. Böylelikle afiliye hastanelerde ham puan hesaplamasında 0,60 olarak uygulanan tavan sınırı kaldırılmıştır.
- ''Ek ödeme’’ baÅŸlıklı 14. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "Ek-3B sayılı tablodaki katsayılar, Bakanlıkça ilgili birim için belirlenen hedeflerin gerçekleÅŸme durumuna göre 0,5 ile 1,0 arasında deÄŸiÅŸen katsayılar ile çarpılarak uygulanır. Bu hedefler belirleninceye kadar" ibaresi iptal edilmiÅŸtir. İptal kararı ile birlikte bakanlığın bu konuda hedef belirleyerek taban eködeme katsayılarının hedefin gerçekleÅŸtirilmemesi nedeniyle yarıya kadar düÅŸürebilme imkanı ortadan kalkmıştır. İptal kararı ile takdire dayalı katsayı belirleme durumu ortadan kalkmış ve hukuki öngörülebilirlik saÄŸlanmıştır.
- YönetmeliÄŸin 5. Maddesinin 1. Fıkrasının (b) bendinde yer alan "İnceleme heyeti üyelerin oy çokluÄŸu ile, tabip ve diÅŸ tabiplerinin mevzuata ve gerçeÄŸe aykırılığı tespit edilen tıbbi iÅŸlemleri için personel BaÅŸhekim tarafından yazı ile ikaz edilir. Personel bu ikaz iÅŸlemine karşı 5 güniçerisinde itiraz edebilir ve bu itiraz kurulda tekrar görüÅŸülerek 5 gün içinde karar kesinleÅŸtirilir. Benzer iÅŸlemlerde mevzuata ve gerçeÄŸe aykırılığı konusunda ikiden fazla ikaz edilen personel hakkında idari soruÅŸturma açılır." cümlesi iptal edilmiÅŸtir.
Dosyada emeÄŸi geçen ve hekim camiamıza bu kararı kazandıran Hekimsen Hukuk Birimimize teÅŸekkür ederiz.