Aym: Barışçıl Gösteriye Yapılan Biber Gazlı Müdahale ve Gözaltı, Ä°nsan Haysiyetiyle BaÄŸdaÅŸmayan Muamele Yasağı ile Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü…
Anayasa Mahkemesi (AYM), polisin barışçıl bir protesto yapan göstericilere yönelik biber gazlı müdahalesi ve gözaltı uygulamasının, insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağı ile toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali olduğuna hükmetti.
AYM, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu’na (KESK) baÄŸlı SaÄŸlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) yöneticilerinin baÅŸvurusunu inceledi.
2015 yılındaki toplu iş sözleşme görüşmeleri sırasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı önüne yürüyerek taleplerini dile getirmek isteyen SES üyelerine polis gaz, cop ve plastik mermi ile müdahale etmiş; dağılmayan SES üyeleri, müdahalenin ardından pankart ve flama olmadan bakanlığa yürümeyi kabul etmiş ve Bakanlığa giren heyetin görüşmelerinin sonlanmasını beklemişti. Görüşmenin sona ermesinin ardından yapılan basın açıklaması sonrasında sendika üyeleri, kendiliğinden ve olaysız bir şekilde dağılmıştı.
Olay üzerine üç SES yöneticisi Belkıs Yurtsever, Ä°brahim Kara ve Åžinasi Dursun, kendilerine müdahale eden kolluk güçleri, sorumlu amirler ile dönemin Ankara Ä°l Emniyet Müdürü, Ankara Valisi hakkında kasten yaralama ve görevi kötüye kullanma suçlarından soruÅŸturma baÅŸlatılması talebiyle Ankara Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı’na baÅŸvurdu. BaÅŸsavcılık, Ankara Valisi hakkında soruÅŸturma yapma yetkisinin Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı’nda olduÄŸunu belirterek soruÅŸturmanın ayrılmasına karar verdi. BaÅŸsavcılık, soruÅŸturmada, Ankara Emniyet Müdürlüğü görevlileri hakkında kovuÅŸturmaya yer olmadığına ve Ankara Ä°l Emniyet Müdürü hakkında müşteki müracaatının iÅŸleme konulmamasına karar verdi.
SES yöneticilerinin bu karara itirazı da Ankara 2. Sulh Ceza HakimliÄŸi tarafından kesin olarak reddedilince dava AYM’ye taşındı.
AYM, polisin müdahalesi sırasında yaşananlara ilişkin SES yöneticilerinin yaptığı başvuru üzerine, insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağı ile toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
“BARÄ°KAT ÖNÃœNDE TEK BAÅžINA SLOGAN ATMASI NEDENÄ°YLE DOÄžRUDAN GAZ KULLANIMININ ORANTILI OLDUÄžU KABUL EDÄ°LEMEZ”
AYM, kararın gerekçesinde şunları kaydetti:
“SoruÅŸturma dosyasında yer alan deliller ve tespitler gözetildiÄŸinde, katıldığı gösteride gaz kullanımı nedeniyle yaralandığı anlaşılan baÅŸvurucu Ä°brahim Kara’nın davranışlarından dolayı fiziksel güce baÅŸvurulduÄŸunu kabul etmenin mümkün olmaması karşısında güç kullanılmasının kaçınılmaz hale geldiÄŸinin kamu makamlarınca kanıtlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca olay yerinde önlem alan kolluk görevlilerine karşı fiili bir müdahalede bulunmayan ve saldırgan bir tavır içinde olmayan baÅŸvurucu Ä°brahim Kara’ya barikat önünde tek başına slogan atması nedeniyle doÄŸrudan gaz kullanımının orantılı olduÄŸu da kabul edilemez.
“ULAÅžILAN SONUÇLARIN, DELÄ°LLERÄ°N NESNEL ANALÄ°ZÄ°NE DAYANMASI, ADALETE OLAN Ä°NANCIN SARSILMASI BAKIMINDAN ZORUNLUDUR”
Ä°nsan haysiyetiyle baÄŸdaÅŸmayan muamele iddiasıyla ilgili bir ceza soruÅŸturmasında olayı aydınlatma kapasitesine sahip önemli birtakım delillerin toplanmaması bile tek başına ulaşılan neticenin tutarlılığına gölge düşürebilir. BaÅŸvuruya konu ihlal iddialarının gerektirdiÄŸi soruÅŸturma yükümlülüğü, olayın gerçekleÅŸme koÅŸullarının belirlenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu yükümlülük, maÄŸdurların soruÅŸturma iÅŸlemlerine iliÅŸkin her türlü talebinin karşılanmasını gerektirmese de soruÅŸturmanın seyrini etkileyecek ve maddi gerçeÄŸin açığa çıkmasına yardımcı olacak mahiyetteki iddialarının araÅŸtırılmasını lüzumlu kılmaktadır. DiÄŸer yandan soruÅŸturma makamlarınca ulaşılan sonuçların delillerin nesnel analizine dayanması ve soruÅŸturmanın etkili yürütüldüğü hususunda tereddüt oluÅŸmaması, adalete olan inancın sarsılması bakımından zorunludur.”
